Swalmerstraat 13

In de Swalmerstraat, aan de zijde die aansluit op de Markt, bevindt zich dit tussenliggende herenhuis dat is gerealiseerd in 1860. Het Rijksmonument is indertijd ontstaan door samenvoeging van drie voormalige panden die uit de zeventiende eeuw stammen. Die oorspronkelijke opzet is thans nog te herleiden uit de dakconstructie en de authentieke gewelvenkelders. De gepleisterde, witte voorgevel heeft hardstenen rondboog-omramingen met nieuwe kozijnen en een rijkelijk geornamenteerde kroonlijst. Aan de rechterzijde van de entreepartij memoreert een natuurstenen plaquette dat dit het geboortehuis betreft van jonkheer mr. Charles Ruijs de Beerenbrouck (1873-1936). Deze staatsman bekleedde vanaf 1918 in twee opeenvolgende kabinetsperioden het ambt van minister-president en droeg indertijd onder meer zorg voor de invoering van het vrouwenkiesrecht en de achturige werkdag. De afgelopen tijd, een periode van ruim drie decennia, heeft het pand domicilie geboden aan een gerenommeerde kunsthandel. Op de begane grond hebben enkel de ontvangsthal en beide woonkamers deze zakelijke functie gediend. Op een gashaard na (in achterste kamer op de begane grond) beschikt het pand momenteel niet over verwarming (de cv-ketel is afgekoppeld), noch over een warmwatervoorziening. Het bouwjaar is 1860, de perceeloppervlakte meet 715 m2 en de inhoud bedraagt 2.646 m3.

BEGANE GROND // Ontvangsthal Via een natuurstenen trap is er onder een boogvormig portaal toegang tot een terugliggende entreepartij met tweevleugelige voordeur en glas-in-lood bovenlicht. De voordeur opent naar een grote ontvangsthal (38,3 m2) met houten lambrisering rondom en een geornamenteerd stucplafond met dragers aan weerszijden. De vloer is afgewerkt met een natuurlijke leisteen (25/25) en aan de achterzijde biedt de hal plaats aan een grote open haard. Deze heeft een omlijsting in houtsnijwerk en een achterwand van delfts blauwe tegeltjes. De open haard zorgde er in vroeger tijden voor dat de trappartij en grote overloop/woonkamer op de eerste verdieping eveneens werden verwarmd. Aan de achterzijde in de hal bevindt zich een gemoderniseerd en betegeld gastentoilet (2,0 m2) met vrijhangend sanitair en fonteintje.

Werkkamer/kantoorruimte
In de ontvangsthal is aan de rechterzijde toegang tot een werkkamer/kantoorruimte (21,3 m2). De kamer heeft een grenenhouten vloer, beschikt over een ingebouwde muurkast en heeft een strak gestuukt plafond waarin drie draagbalken zijn verwerkt.

Woonkamer en suite
Aan de linkerzijde in de ontvangsthal leiden dubbele, in roomkleur gelakte, deuren met brede geornamenteerde deurstijlen naar de woonkamer (41,9 m2) aan de voorzijde. Deze heeft een grenenhouten vloer en een grote zwartmarmeren haardpartij met een tegelvloer waarvan het dessin een driedimensionaal effect oproept. De ruimte erboven is uitgevoerd als een monumentale nis die tot plafondhoogte reikt en de mogelijkheid biedt voor plaatsing van een kunstwerk. Het plafond is origineel gestuukt en rijkelijk geornamenteerd. In de beide raampartijen met draperieën aan de voorzijde zijn de originele, dubbele zithoekjes behouden gebleven. Van hieraf kon men in vroeger dagen genieten van het uitzicht op de Swalmerstraat. De kozijnen zijn vernieuwd en voorzien van dubbel glas; de antieke en inklapbare raamschermen aan de binnenzijde zijn daarbij in originele staat behouden. Een dubbele schuifdeur met geornamenteerde omlijstingen biedt vanuit de voorste kamer toegang tot een tweede kamer ‘en suite’ met aanliggende tuinkamer (totaal 78,2 m2). Deze heeft een open haardpartij met omlijsting van geaderd zwart marmer, een parketvloer die is gelegd in visgraatmotief alsmede een rijkelijk geornamenteerd stucplafond dat in originele en ongeschonden staat verkeert. Met dubbele deuren, identiek aan die in de voorste kamer, is vanuit deze ruimte eveneens rechtstreeks toegang tot de ontvangsthal. Aan de achterzijde bevinden zich twee lage muurtjes waar de tweede kamer vergaat in de tuinkamer. De tegelvloer is uitgevoerd in leisteen en met twee tuindeuren in een pui met raampartij is toegang tot het achterterras.

Eetkamer
Met dubbele deuren staat de tuinkamer in verbinding met de eetkamer (17,2 m2). Hier is de vloer afgewerkt met leisteen, die drempelloos doorloopt vanuit de hal, en het plafond heeft een strakke stuc-afwerking die tevens in de naastgelegen keuken is toegepast. De raampartij is indertijd voorzien van een zitgedeelte dat plaats biedt aan twee personen, een letterlijke ‘venster-bank’.

Woonkeuken
Vanuit zowel de ontvangsthal als de eetkamer is toegang tot de woonkeuken (17,1 m2). Deze staat in verbinding met een berging (3,8 m2) waar zich de witgoedaansluitingen bevinden en een tuindeur naar de achtertuin leidt. De keuken heeft een tweezijdige inrichting van Bruynzeel (uit jaren zeventig). Aan de tuinzijde bevindt zich een rvs-werkblad met dubbele spoelbak en onderkasten waar een grote raampartij met inklapbare raamschermen uitzicht biedt op de tuin. Aan de andere zijde is een tweede gedeelte ondergebracht met onder- en bovenkastjes en drie ingebouwde muurkasten. Hier is tevens plaats voor een meerpersoons eettafel.

KELDER
Drie kelderruimtes
Een deur onder de trappartij in de hal biedt toegang tot een gemetselde trap die naar de kelderverdieping leidt. Boven aan de trap bevinden zich de vernieuwde gas- en elektriciteitsmeter, de watermeter is in de kelder aan de voorzijde geplaatst. De kelderruimtes zijn geconstrueerd als rondvormige tongewelven en dateren van de zeventiende eeuw, of stammen wellicht nog uit een eerdere bouwperiode. In een van de kelders (20,8 m2) is eertijds een indrukwekkende trap gerealiseerd die in een muur doorloopt en thans is dichtgemetseld (hij stamt uit de tijd dat de kelders van de panden op de Swalmerstraat onderling nog met elkaar waren verbonden om in tijden van beleg de stad ongezien te kunnen ontvluchten). In de eerste kelder (22,4 m2) bevindt zich de thans afgekoppelde verwarmingsketel (Buderus, circa 1980). De tongewelven van de kelders zijn afgewerkt met pleisterlagen en in de Tweede Wereldoorlog hebben onderduikers deze voorzien van bewaard gebleven karikaturen van de Duitse bezetter. Eén kelderruimte is ingericht als wijnkelder (11,7 m2) met rondvormige nissen voor wijnopslag onder ideale klimatologische omstandigheden. De vloeren van de kelders zijn afgewerkt met een handvorm baksteen.

EERSTE VERDIEPING
Vanuit de ontvangsthal leidt een monumentale, rondlopende trappartij met indrukwekkende leuningen aan weerszijden en diepe tredes naar een overloop/woonkamer op de eerste verdieping. Halverwege deze trap is een grote glas-inlood raampartij uit de jaren vijftig verwerkt van Joep Nicolas in abstracte uitvoering.

Overloop/woonkamer
De centrale overloop (49,7 m2) is feitelijk te beschouwen als een woonkamer waarvan in een wand aan de zijde van de overloop een veelkleurige glas-in-lood raampartij is opgenomen met afbeeldingen van elegante dames uit de negentiende eeuw in abstracte uitvoering. Zij is vervaardigd door de Roermondse kunstenaar Frans Cox in 1950. Deze raampartij is bereikbaar via een bordes dat met twee trappartijtjes toegankelijk is vanaf de overloop.

Zes slaapkamers (overloop, berging, toilet)
Op deze eerste verdieping bevinden zich zes slaapkamers. Drie ervan (42,2 m2, 19,1 m2 en 17,7 m2) zijn georiënteerd op de voorzijde, de drie andere (35,9 m2, 26,7 m2 en 16,8 m2) hebben uitzicht op de achtertuin. Alle (momenteel gestoffeerde) slaapkamers beschikken over de originele, antieke vloeren die zijn vervaardigd van brede eikenhouten vloerdelen. Elke slaapkamer is bovendien voorzien van een eigen rookkanaal, deels met een geornamenteerde schouw. In de grootste slaapkamer aan de achterzijde bevindt zich de nog originele tweepersoonswastafel met een geaderd marmeren blad en achterwand.

Badkamer
Op de overloop is via een portaal (2,0 m2) toegang tot een tweede toilet en een betegelde badkamer die de afgelopen decennia niet in gebruik is geweest. De badkamer heeft een intacte inrichting uit de jaren vijftig, bestaande uit een zitbad met handdouche en twee wastafels. In de badkamer zijn vrijstaande kasten gerealiseerd voor het opbergen van badbenodigdheden.

TWEEDE VERDIEPING
Op de overloop van de eerste verdieping is met een deur toegang tot een vaste grenenhouten trap (met separate trapkast/berging) die naar de zolderver dieping leidt. Deze zolderruimte is met een muur met tussendeur gescheiden in drie ruimtes onder de historische kapconstructie die uit zogeheten ‘tentdaken’ bestaat tussen de voor en achtergevel. Het U-vormige voorste- en rechtergedeelte heeft 155,7 m2 aan stahoogte boven de 1.50-meterlijn. Het L-vormigelinkergedeelte (met 45,3 m2 aan stahoogte boven de 1.50- meterlijn) biedt tevens plaats aan een berging (16,6 m2) met inpandige raampartijen aan twee zijden. De voormalige dienstbodekamer bevindt zich in het midden aan de achterzijde van het linkergedeelte en is voorzien van een dubbele dakkapel.

TUIN
De achtertuin is toegankelijk vanuit zowel de woonkamer als de bijkeuken. Aan de woningzijde heeft deze een groot terras van in visgraatmotief gelegde, antieke klinkers over de volle breedte van het pand. Aan de tuinzijde wordt het terras begrensd door een muurtje waar een brede trap van natuurstenen tredes naar een Franse tuin beneden leidt. De natuursteen is bij graafwerkzaamheden in de tuin gevonden. Aan de linker- en rechterzijde staan op de erfgrenzen van de achtertuin authentieke historische tuinmuren. Het terras sluit aan op een tuinhuis, een voormalig bakhuis, met gecementeerde vloer en pannendak dat ideaal geschikt is voor de stalling van onder meer rijwielen, tuinmeubels of de mogelijkheid voor plaatsing van een houtkachel. Bij dit bakhuis is een originele waterput gelegen onder de bakstenen ondergrond. De Franse tuin is uitermate onderhoudsvriendelijk ingericht met worteldoek onder siergrind en heeft een classicistische inrichting met gestileerde buxushaagjes in een grondplan van Franse lelies die perken met lavendel omsluiten. Aan de achterzijde van de tuin bevindt zich een strakgesnoeide hoge en Uvormige haag die een tweede en windvrij terras omsluit van antieke leisteen die eveneens tijdens graafwerkzaamheden in de tuin is gevonden.

ALGEMEEN
Rijksmonument dat in 1860 is ontstaan na samenvoeging van drie oudere panden die dateren van vóór 1650;
- Geboortehuis van jonkheer mr. Charles Ruijs de Beerenbrouck die begin twintigste eeuw tijdens twee opeenvolgende kabinetsperioden ministerpresident van Nederland was;
- Het herenhuis telt in totaal 12 kamers, waarvan zes slaapkamers op de eerste verdieping en een zevende ‘dienstbodekamer’ op de zolderetage;
- Voorzien van nieuwe kozijnen met thermopane beglazing;
- Sfeervolle en nieuw aangelegde tuin met terrassen en een middendeel met buxushagen in een grondplan van Franse lelies met lavendelperken;
- De afgelopen decennia heeft het pand in de woonkamer en suite op de begane grond een gerenommeerde kunsthandel gehuisvest;
- De overige woonruimten in huis (zoals onder meer de keuken en badkamer) zijn onveranderd gebleven in jaren ’50-stijl en vereisen een transformatie naar hedendaagse woonnormen;
- Het samengestelde dak bestaat uit drie zadeldaken en dient te worden vernieuwd (eerdere offerte en correspondentie vergunningentraject zijn voorhanden/ter inzage);
- Ligging op korte loopafstand van het historische centrum en de markt van Roermond met een uitgebreid winkelaanbod;
- Op slechts enkele autominuten afstand van autosnelwegen met verbindingen in alle windrichtingen;
- De opzet en indeling bieden diverse mogelijkheden, te denken valt onder meer aan ongekend stijlvol wonen in combinatie met een representatieve, zakelijke functie. En dat op een binnenstedelijke locatie in een pand met een nationale historie die zijn gelijke in deze regio nauwelijks kent.